Nghiên cứu lộ trình chuyển đổi số ngành than Việt Nam hướng đến phát triển bền vững

https://tapchi.hoimovietnam.vn/vi/archives?article=250510
  • Cơ quan:

    1 Trường Đại học Điện lực, 235 Hoàng Quốc Việt, Hà Nội, Việt Nam
    2 Trường Đại học Thành Đông,3 Vũ Công Đán, Hải Phòng, Việt Nam

  • *Tác giả liên hệ:
    This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
  • Nhận bài: 07-08-2025
  • Sửa xong: 06-09-2025
  • Chấp nhận: 15-09-2025
  • Ngày đăng: 01-10-2025
Trang: 83 - 90
Lượt xem: 39
Lượt tải: 3
Yêu thích: , Số lượt: 0
Bạn yêu thích

Tóm tắt:

Ngành than Việt Nam đóng vai trò then chốt trong đảm bảo an ninh năng lượng, song đang đối mặt với nhiều thách thức như chi phí khai thác tăng cao, nhập khẩu than gia tăng, yêu cầu giảm phát thải và nâng cao an toàn lao động. Chuyển đổi số (CĐS) được xem là giải pháp chiến lược nhằm tối ưu hóa sản xuất, giảm chi phí, hiện đại hóa quản trị và hướng tới phát triển bền vững. Nghiên cứu này sử dụng phương pháp phân tích PEST và SWOT để đánh giá các yếu tố vĩ mô và nội tại tác động đến quá trình CĐS của ngành than Việt Nam. Kết quả cho thấy ngành có lợi thế về nguồn tài nguyên và vai trò chiến lược, nhưng còn hạn chế về công nghệ và nhân lực số. Trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất lộ trình CĐS ba giai đoạn: (i) xây dựng hạ tầng số và chuẩn hóa dữ liệu (2022–2025); (ii) tối ưu hóa và tự động hóa sản xuất (2025–2030); (iii) hình thành ngành công nghiệp thông minh dựa trên IoT, AI, Big Data, Blockchain và tự động hóa (sau 2030). Đồng thời, bài viết so sánh kinh nghiệm từ Trung Quốc, Australia, Indonesia và Nga để rút ra bài học cho Việt Nam: đặt mục tiêu rõ ràng theo quy mô mỏ, ưu tiên tự động hóa các khâu nguy hiểm, xây dựng trung tâm điều hành số và đầu tư hạ tầng mạng công nghiệp. Các kết quả nghiên cứu có ý nghĩa khoa học và thực tiễn trong việc định hướng chuyển đổi số ngành than, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và thực hiện cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050

Trích dẫn
Chu Thị Quế và Vũ Thị Duyên, 2025. Nghiên cứu lộ trình chuyển đổi số ngành than Việt Nam hướng đến phát triển bền vững, Tạp chí Công nghiệp Mỏ, số XXXIV, kỳ 5, tr. 83-90.
Tài liệu tham khảo

[1]. Lê Minh Chuẩn, Nguyễn Trung Dũng, & Nguyễn Tiến Chỉnh. (2022). Chiến lược ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số đến năm 2030 của Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam. Tạp chí Công nghiệp Mỏ, (6-2022), 23–29.

[2]. Nguyễn Văn Hưng, Nguyễn Đức Dũng, & Nguyễn Thị Thúy. (2023). Ứng dụng công nghệ IoT trong giám sát khí mêtan và an toàn lao động tại mỏ than hầm lò Việt Nam. Tạp chí Công nghiệp Mỏ, (5-2023), 45–51.

[3]. Đảng ủy Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam. (2022). Số 22-NQ/ĐU: Về thực hiện chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Đảng ủy Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam.

[4]. Phạm Văn Dương & Trần Minh Đức (2022). Giải pháp ứng dụng IoT và AI trong tự động hóa sản xuất ngành than. Tạp chí Khoa học Công nghệ Mỏ, số 10-2022, tr. 60–66.

[5]. Thủ tướng Chính phủ. (2023). Số 55/QĐ-TTg: Phê duyệt Chiến lược phát triển ngành công nghiệp than Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Thủ tướng Chính phủ.

[6]. Thủ tướng Chính phủ. (2025). Số 768/QĐ-TTg: Phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050. Thủ tướng Chính phủ.

[7]. Tổng cục Thống kê. (2024). Báo cáo tổng hợp thống kê ngành than Việt Nam giai đoạn 2010–2023. Tổng cục Thống kê.

[8]. International Energy Agency (IEA). (2023). Coal 2023: Analysis and forecast to 2028. International Energy Agency.

[9]. Deloitte Tohmatsu. (2022). Tracking the trends 2022: The top 10 issues transforming the future of mining. Deloitte Insights. Retrieved from https://www2.deloitte.com/global/en/pages/energy-and-resources/articles/trackingthe-trends.html

[10]. World Bank. (2023). Digital transformation and sustainable resource industries in emerging economies. World Bank Publications.

[11]. Невская, М. А., Тхи, К., & Тхи, Д. В. (2022). Формирование и оценка сценариев развития угольной отрасли Вьетнама. Экономика и предпринимательство, (3), 140–145.

Các bài báo khác