Chuyển dịch năng lượng thế kỷ 21: đi tìm cách tiếp cận phù hợp

- Tác giả: Nguyễn Hồng Minh
Cơ quan:
Viện Dầu khí, 167 Trung Kính, Hà Nội, Việt Nam
- *Tác giả liên hệ:This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
- Từ khóa: chuyển dịch năng lượng, CCUS, hydro xanh, điện gió ngoài khơi.
- Nhận bài: 02-05-2025
- Sửa xong: 20-06-2025
- Chấp nhận: 05-07-2025
- Ngày đăng: 01-08-2025
- Lĩnh vực: Kinh tế, Quản lý
Tóm tắt:
Chuyển dịch năng lượng hiện nay, còn gọi là “Chuyển dịch năng lượng thế kỷ 21”, là một quá trình đặc biệt. Diễn ra trong bối cảnh biến đổi khí hậu, nó chứa đựng nhiều sự khác biệt, thậm chí là mâu thuẫn, từ nội hàm, đến quan điểm, quá trình triển khai và kể cả thực trạng so với kỳ vọng. Vì vậy, để hiểu rõ những gì đang diễn ra, cần bắt đầu từ khái niệm, bối cảnh, khảo sát các xu hướng chính, đánh giá thực trạng, so sánh với yêu cầu, mong muốn… nhận diện các mâu thuẫn chính, phân tích, rồi trên cơ sở đó đưa ra những định hướng phù hợp. Các mâu thuẫn sau khí đươc phân tích cho thấy, chuyển dịch năng lượng nói trên là một quá trình phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro, tiếp tục đặt ra một loạt các vấn đề về môi trường, công bằng giữa nước giàu và nước nghèo, giữa cộng đồng được hưởng lợi và cộng đồng dễ bị tổn thương, cơ cấu quyền lực mới. Từ đó, bài viết đề xuất cách tiếp cận và một số giải pháp sơ bộ cho quá trình chuyển dịch năng lượng ở Việt Nam.

[1]. Bộ Khoa học và Công nghệ (Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia) (2024). Tổng luận số 11: Chuyển dịch hệ thống năng lượng-kinh nghiệm của một số nước Châu Á. https://vista.gov.vn/, (truy cập 22/7/2024)
[2]. Nguyễn Hữu Lương và nnk (2023). Nghiên cứu, phân tích, đề xuất các giải pháp chính ứng phó với sự chuyển dịch năng lượng của PVN. Báo cáo tổng kết nhiệm vụ cấp Tập đoàn PVN.
[3]. GIZ (2022). Chuyển dịch năng lượng Việt Nam: Cơ hội và thách thức. Nhà xuất bản Thanh niên, 2022.
[4]. GIZ (2022). Chuyển dịch Năng lượng Việt Nam: Cơ hội và Thách thức. https://gizenergy.org.vn/, (truy cập 24/7/2024)
[5]. Thủ tướng Chính phủ (2023). “Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050”, Quyết định số 893/QĐ-TTg, 26/7/2023.
[6]. Thủ tướng Chính phủ (2023), Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Quyết định số 500/QĐ-TTg, ngày 15/05/2023.
[7]. Đặng Thanh Tùng (2023). Chiến lược thích ứng của các công ty dầu khí trong xu thế chuyển dịch năng lượng và sự phát triển của lĩnh vực hydrogen – Cơ hội và thách thức của PVN. Bài trình bày Hội thảo nội bộ PVN, 11/2023.
[8]. Phan Ngọc Trung, Nguyễn Hồng Minh, 2023. Chuyển dịch năng lượng thế kỷ XXI: một vài suy nghĩ về định hướng phát triển ngành dầu khí Việt Nam. Đặc san Dầu khí, số 1/2023, tr. 61-69.
[9]. Financial Times (2024). Why hydrogen infrastructure ambition is a long way from reality. https://www.ft.com/content/0a365a66-9eb0-47da-aa07-bbc1fefd7914
[10]. IEA (2021). “Net-zero by 2050”, 5/2021.https://www.iea.org/reports/net-zero-by-2050
[11]. IEA (2023). Net Zero Roadmap: A Global Pathway to Keep the 1.5 °C Goal in Reach (2023 update)
[12]. IEA (2023). The Oil and Gas Industry in Net Zero Transitions (World Energy Outlook Special Report).
[13]. Jason Hickel (2019). “The limits of clean energy”, 6/9/2019. https://foreignpolicy.com/2019/09/06/the-path-to-clean-energy-will-be-very-dirty-climate-change-renewables/.
[14]. Global CCS Institute (2024). Global status of CCS 2023: scaling up through 2030.
[15]. Hydrogen Europe (2023). Clean hydrogen monitor 2023.
[16]. McKinsey & Company (2024). Global Energy Perspective 2023: CCUS outlook.
[17]. PwC (2024). Chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam: những đề xuất chiến lược cho doanh nghiệp. https://www.pwc.com/vn, (truy cập 24/7/2024)
[18]. REN21 (2023). Renewables 2023 Global Status Report Collection.
[19]. United Nations Climate Change (2022). “COP27 reaches breakthrough agreement on new “Loss and Damage” Fund for vulnerable countries”, 20/11/2022. https://unfccc.int/news/cop27-reaches-breakthrough-agreement-on-new-loss-and-damage-fund-for-vulnerable-countries.
[20]. Vietnam Nationally Determined Contribution (updated in 2022). https://unfccc.int/documents/622541
Các bài báo khác